Rannsóknaverkefni (þessi síða er í vinnslu)
Rannsóknir mínar tengjast flestar vistheimt og landnýtingu á einn eða annan hátt. Þær eru yfirleitt unnar í samstarfi við kollega við Landbúnaðarháskóla Íslands, Landgræðslu ríkisins og aðrar innlendar og erlendar stofnanir og háskóla. Hér að neðan er fjallað stuttlega um helstu verkefnaflokka en nánari upplýsingar um einstök verkefni og niðurstöður þeirra má finna með því að fylgja hlekkjunum hér að neðan.
Rannsóknir mínar tengjast flestar vistheimt og landnýtingu á einn eða annan hátt. Þær eru yfirleitt unnar í samstarfi við kollega við Landbúnaðarháskóla Íslands, Landgræðslu ríkisins og aðrar innlendar og erlendar stofnanir og háskóla. Hér að neðan er fjallað stuttlega um helstu verkefnaflokka en nánari upplýsingar um einstök verkefni og niðurstöður þeirra má finna með því að fylgja hlekkjunum hér að neðan.
Áhrif vistheimtaraðgerða á framvindu vistkerfa og endurreisn vistkerfaþjónustu
Framvinda er í raun bataferill vistkerfa. Vistheimtaraðgerðir miða gjarnan að því að örva framvindu þannig að hún stuðli að myndun þeirra samfélaga og vistkerfa sem sóst er eftir. Einnig að bæta virkni vistkerfa, svo sem orku-, vatns- og næringarefnabúskap, og auka þannig getu vistkerfa til að veita margvíslega þjónustu. Þekking á áhrifum mismunandi aðgerða eða inngripa á gróðurframvindu og vistkerfaþjónustu stuðlar að markvissari skipulagi vistheimtar og nýtist við mat á árangri hennar.
Framvindurannsóknir eru ýmist unnar þannig að fylgst er með breytingum á vistkerfum yfir langan tíma eða með því að bera saman svæði sem eru sambærileg að öðru leiti en því hversu gömul þau eru eða hversu langt gróðurframvindan er komin. Í verkefninu Landbót/Vistland er fylgst með framvindu og uppbyggingu vistkerfa eftir mismunandi uppgræðsluaðgerðir í tilraun sem sett var upp á stórum skala. Í Kolbjarkarverkefninu var hins vegar skoðuð framvinda í misgömlum endurheimtum birkiskógum og sambærilegar aðferðir voru notaðar við rannsóknir á kolefnisbindingu á uppgræðslusvæðum. |
Vistheimt í tengslum við mannvirkjagerð
Mannvirkjagerð veldur margvíslegu raski á vistkerfum, svo sem eyðingu gróðurs, uppbroti vistkerfa og búsvæða, röskun á stofnum og atferli dýra, breytingum á vatnsbúskap og dreifingu framandi, ágengra tegunda. Það er einkum tvenns konar vistheimt sem tengist mannvirkjagerð: annars vegar frágangur á röskuðum svæðum, svo sem vegfláum og malarnámum; hins vegar mótvægisaðgerðir þar sem reynt er að endurheimta sambærileg vistkerfi í stað þeirra sem er raskað. Við höfum nokkuð sinnt rannsóknum er tengjast frágangi á röskuðum svæðum og má þar nefna rannsóknir á endurheimt staðargróðurs á Hellisheiði, notkun svarðlags við frágang á námusvæðum og aðferðir við frágang umhverfis vegi. Þá unnum við að rannsóknum á gróðurstyrkingu til að draga úr líkum á áfoki við Hálslón.
|
Endurheimt birkiskóga
Endurheimt birkiskóga er eitt af forgangsverkefnum vistheimtar á Íslandi, enda hefur stórum hluta íslenskra birkivistkerfa verið eytt frá landnámi. Rannsóknir á endurheimt birkiskóga hafa löngum verið hluti af viðfangsefnum okkar og fjalla meðal annars um leiðir til að koma birki á legg á röskuðum svæðum, þætti sem hafa áhrif á sjálfgræðslu birkis og framvindu birkiskóga og samspil birkis og lúpínu á örfoka landi. Nánari umfjöllun um þessi verkefni og niðurstöður þeirra er að finna hér.
|
Notkun innlendra tegunda til uppgræðslu og landbóta
Vaxandi áhersla er á notkun innlendra tegunda og staðarefniviðs við uppgræðslu og landbætur, sem er í takt við áherslu á verndun og viðhald staðbundins lífbreytileika og að landgræðslusvæðin falli vel að landslagi og gróðurfari umhverfisins. Þá hafa sumar innfluttar plöntutegundir sem notaðar hafa verið í þessum tilgangi reynst ágengar. Fyrir utan melgresi og birki hefur þó verið lítil hefð fyrir notkun innlendra tegunda í landgræðslu hér og lítið framboð hefur verið á fræi eða plöntum af innlendum tegundum á markaði. Ein helsta hindrun þess að innlendar tegundir séu notaðar í stórum stíl er skortur á þekkingu á vistfræði, notkunarmöguleikum og aðferðum við dreifingu og fjölgun þeirra. Á síðustu áratugum hefur þó bæst töluvert í sarpinn, til dæmis með átaki í rannsóknum á innlendu víðitegundunum og með rannsóknum framhaldsnema sem skoðað hafa einstakar tegundir. Hér má finna frekari upplýsingar um rannsóknir á þessu sviði sem ég hef komið að, ýmist sem leiðbeinandi eða samstarfsaðili.
|